Lokale heffingen
Deze paragraaf bevat informatie op hoofdlijnen over het gevoerde beleid en wat dit voor de lokale belastingplichtige betekende. Per belastingsoort is er een opgave van gerealiseerde opbrengsten welke worden afgezet tegen de raming in de Stadsbegroting 2013-2016. Daarnaast geven wij informatie over het gevoerde kwijtscheldingsbeleid.
Het Coelo (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden) heeft in 2013 een overzicht Kerngegevens Belastingen Grote Gemeenten uitgebracht, waarin de woonlasten van 35 grote gemeenten in kaart zijn gebracht en zijn vergeleken. Onder woonlasten werd in dit verband verstaan de OZB van een woning met een
gemiddelde WOZ-waarde en Rioolheffing en Reinigingsheffing op basis van een meerpersoonshuishouden.
Op basis van de Coelo overzichten hebben wij de duurste en goedkoopste gemeenten van de afgelopen jaren naast elkaar gezet. Ook geven wij aan wat de plaats van Nijmegen op de ranglijst is en wat onze woonlasten in het betreffende jaar zijn.
COELO OVERZICHT GEMIDDELDE WOONLASTEN GROTE GEMEENTEN 2010-2013
Bedragen in euro’s
Duurste gemeente | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 |
Emmen | €769 | |||
Groningen | €731 | |||
Zaanstad | €698 | €785 | ||
Nijmegen | €594 | €626 | €654 | €686 |
Rangorde | (28) | (25) | (22) | (21) |
Goedkoopste gemeente | ||||
Alkmaar | €480 | €526 | €542 | €545 |
Voor eigenaren van woningen stond Nijmegen in 2013 bij de woonlasten landelijk gezien op de 21e plaats van boven met € 686,39 aan woonlasten. Dit betekent dat er 20 steden duurder zijn. Gemiddeld bedroegen de woonlasten in de grote gemeenten €673. Dat is 2 procent meer dan het jaar er voor. Met onze woonlasten zaten we hiermee rond het landelijk gemiddelde.
Voor gebruikers van woningen, de huurders, stond Nijmegen qua woonlasten op de laatste plaats van de 35 onderzochte gemeenten. Dit komt doordat we, ondanks de verhoging van de kostendekkendheid, een laag tarief Afvalstoffenheffing hadden in 2013.
Het Coelo heeft voor eigenaren van bedrijven onderzoek gedaan naar de hoogte van het OZB tarief eigenaar en gebruiker en naar het tarief Rioolheffing. Uit het OZB overzicht 2013 blijkt dat Nijmegen - voor eigenaren van niet woningen met 0,41370% het op één na hoogste OZB-tarief had. Sittard Geleen stond op de 1e plaats met een tarief van 0,42030%. In 2012 stond Nijmegen nog op de bovenste plaats. Het was de doelstelling om van de eerste plaats af te komen. Deze hebben we hiermee behaald. Voor gebruikers van niet woningen had Leiden met 0,36645% - evenals als het jaar ervoor - het hoogste tarief en stond Nijmegen op de 2e plaats met een tarief van 0,3214%.Meer informatie over het Coelo-overzicht 2013 is terug te vinden op www.coelo.nl
Onderstaand behandelen we de woonlasten per belastingsoort.
De OZB wordt conform wetgeving opgelegd naar een percentage van de WOZ waarde.Voor de WOZ waarde wordt de waardepeildatum van 1 januari van het jaar voorafgaand aan het belastingjaar gehanteerd. Voor belastingjaar 2013 is deze peildatum dus 1 januari 2012. Voor de op te leggen aanslag OZB is de situatie op 1 januari van het betreffende belastingjaar bepalend.In het kader van de herwaardering WOZ 2013 zijn er 88.941 WOZ-beschikkingen afgegeven. Naar aanleiding van deze beschikkingen is er tegen 3397 objecten waarvoor een WOZ beschikking is afgegeven een bezwaarschrift ingediend. Procentueel uitgedrukt is er tegen 3,82% van de opgelegde beschikkingen bezwaar ingediend. Van deze bezwaren is 27,52% geheel of gedeeltelijk gegrond verklaard. Wij zijn in staat geweest om 94,6% van de WOZ bezwaren in 2013 af te handelen. Van de nog niet afgedane bezwaren was de wettelijke termijn op 31 december 2013 nog niet verlopen, loopt er nog een beroepsprocedure of is in overleg met de belanghebbende besloten het bezwaar aan te houden.De Waarderingskamer heeft aan ons op 23 december 2013 een goedkeurende verklaring afgegeven, met het predicaat goed (=hoogste score), zodat de waardebeschikkingen over het belastingjaar 2014 afgegeven konden worden.
Opbrengst OZB | Bedragen x € 1000 |
Raming stadsbegroting 2013-2016 | 60.828 |
Begrotingsbehandeling | 0 |
Primitieve begroting 2013 | 60.828 |
Voorjaarsnota 2013 | 0 |
Najaarsnota 2013 | 592 |
Dynamische begroting | 61.420 |
Meeropbrengst in Stadsrekening 2013 | 245 |
Opbrengst OZB in stadsrekening 2013 | 61.665 |
Bij de najaarsmelding hebben we ten aanzien van de OZB 2013 een meeropbrengst van € 592.000 gemeld, te weten € 173.000 op de OZB woningen 2013 € 418.000 op de OZB niet woningen 2013.
Binnen onze gemeente is de rioolheffing voor woningen en niet-woningen een eigenaarsheffing. Rioolheffing wordt opgelegd als percentage van de WOZ waarde (tarief 2013 0,0659%). Daarnaast hanteren we een aftoppingsgrens van €3 miljoen. Dit betekent dat aan rioolheffing per object maximaal € 1.977 is opgelegd. Het aantal objecten in 2013 boven de aftoppingsgrens bedroeg 186. Rioolheffing mag maximaal kostendekkend zijn. Kostendekkend betekent dat de opbrengsten de kosten niet mogen overstijgen. Voor 2013 is het tarief rioolheffing licht gestegen en is tot stand gekomen door een combinatie van een herberekening van het GRP, veranderende WOZ-waarden en verwerking van de indexatie 2013. De herberekening van het GRP is het gevolg van naar beneden bijgestelde rentelasten. De herberekening betreft nadrukkelijk geen inhoudelijke wijziging van het rioleringsbeleid.Op 14 oktober 2009 heeft de gemeenteraad het Gemeentelijk Rioleringsplan Nijmegen 2010-2016 vastgesteld. Dit plan geeft invulling aan de wettelijke gemeentelijk zorgplichten voor afvalwater, hemelwater en grondwater(overlast). Het GRP beschrijft welke activiteiten en hoeveel geld en personeel nodig zijn om deze zorgplichten uit te voeren.
Opbrengst Rioolheffing | Bedragen x € 1.000 |
Raming stadsbegroting 2013-2016 | 11.495 |
Begrotingsbehandeling | 0 |
Primitieve begroting 2013 | 11.495 |
Voorjaarsnota 2013 | 0 |
Najaarsnota 2013 | 0 |
Dynamische begroting | 11.495 |
Meeropbrengst in Stadsrekening 2013 | -106 |
Opbrengst Rioolheffing in stadsrekening 2013 | 11.389 |
Voor afvalstoffenheffing hanteren wij een gedifferentieerd tarief voor één- en meerpersoonshuishoudens. Naast de afvalstoffenheffing kennen wij een tarief voor de groene vuilniszak. Dat tarief was in 2013 € 0,93 per stuk. Sinds 2010 wordt plastic afval apart ingezameld. Dit in het kader van hergebruik van plastic verpakkingsmateriaal. De verstrekking van de zakken voor inzameling van plastic afval is gratis.
Voor de Afvalstoffenheffing zijn we al enkele jaren bezig met het verhogen van de kostendekkendheid. Voor 2013 is zowel het tarief voor de gebruiker van een pand als het tarief voor de groene zak met meer dan de 1,75% inflatiecorrectie verhoogd. Dit volgens de uitgangspunten zoals in het Coalitieakkoord, de Perspectiefnota en de Paragraaf lokale heffingen van de Stadsbegroting 2013-2016 verwoord. In de perspectiefnota is bepaald dat de kostendekkendheid van Afvalstoffenheffing eerder omhoog zal gaan. De afvalstoffenheffing heeft door de stijging van het tarief in 2013 en van de kosten van de groene zak een kostendekkendheidspercentage van 55% bereikt.
In de onderstaande tabel geven wij de geraamde kosten en opbrengsten in hoofdlijnenweer.
Opbrengst afvalstoffenheffing | Bedragen x € 1.000 |
Raming stadsbegroting 2013-2016 | 6.075 |
Begrotingsbehandeling | 0 |
Primitieve begroting 2013 | 6.075 |
Voorjaarsnota 2013 | 93 |
Najaarsnota 2013 | 0 |
Dynamische begroting | 6.168 |
Meeropbrengst in Stadsrekening 2013 | -171 |
Opbrengst Afvalstoffenheffing in stadsrekening 2013 | 5.997 |
Parkeerbelasting wordt geheven in het kader van regulering van parkeren. De gemeentelijke parkeerinkomsten bestaan uit Parkeerbelastingopbrengsten en Privaatrechtelijke opbrengsten. Privaatrechtelijke opbrengsten zijn vooral de opbrengsten die gegenereerd worden op afgesloten parkeerterreinen en parkeergarages. Onze parkeerbelastingverordening maakt onderscheid tussen kort parkeren, parkeervergunningen en naheffingsaanslagen.
Sinds de invoering van het nieuwe parkeerbeleid zijn er diverse wijzigingen doorgevoerd die hebben geleid tot een andere manier van parkeren in onze stad.
Zo hebben we/zo zijn:
- het avondparkeren ingevoerd, in combinatie met extra-goedkoop parkeren in garages en op enkele terreinen;
- in de meeste ringstraten overdag de parkeerplaatsen enkel bestemd voor kort parkeren (“drop & shop”); vergunninghouders parkeren tijdens de kernwinkeltijden elders;
- een proef met de blauwe zone uitgevoerd;
- concentrische tariefzones gecreëerd met een vanuit het centrum af aflopend tarief en/of kortere betaaltijden.
Precariobelasting wordt in rekening gebracht bij degene die bepaalde voorwerpen op, onder of boven de voor openbare dienst bestemde gemeentegrond heeft. De grondslag is het aantal vierkante meters dat in gebruik is. Het aantal vierkante meters maal het tarief bepaalt de te innen belasting. De opbrengst precariobelasting is onder andere afhankelijk van het aantal evenementen dat plaats vindt. Ook wordt precario geheven over het gebruik van gemeentegrond door bijvoorbeeld aannemers bij bouwactiviteiten en het gebruik van terrassen op gemeentegrond.
In 2011 is een beleidswijziging toegepast voor niet culturele commerciële evenementen in de openbare ruimte. In overleg met een aantal organisatoren is besloten dat het aan hen verhuren van een terrein een betere optie is dan het heffen van precariobelasting. Het geeft partijen meer financiële zekerheid en meer flexibiliteit. In 2013 hebben we dit geraamd op €11.000 aan inkomsten. In 2013 was de verhuuropbrengst €12.000.
Hondenbelasting is een algemene belasting voor het houden van 1 of meer honden. Er hoeft dus geen relatie te bestaan tussen de kosten van bijvoorbeeld uitlaatplaatsen of perceptiekosten en de opbrengst. De grondslag is het aantal honden dat eenhouder heeft. Bij het vaststellen van de hondenbelasting wordt een progressief tarief gehanteerd.
De marktgeldverordening is gekoppeld aan de Marktverordening, waarin is opgenomen welke terreinen zijn aangewezen voor het houden van markten. De Marktgeldverordening regelt dat de gebruiker van die terreinen een recht verschuldigd is gedurende de uren dat er markt is.
Toeristenbelasting kan worden geheven indien er binnen de gemeente verblijf gehouden wordt door personen die niet als inwoner In de gemeentelijke basisadministratie van de gemeente zijn ingeschreven.
Uitgangspunt in onze gemeente is dat de leges, rechten en tarieven maximaal kostendekkend zijn.Dit wil zeggen dat de op de belastingplichtige te verhalen kosten in de tarieven dienen te worden opgenomen. Hiertoe wordt de gemeentelijke richtlijn Kostentoerekening leges en tarieven gehanteerd. Onze tarieven worden planmatig aan de hand van deze richtlijn getoetst. In 2012 is er een Projectgroep kostentoerekening Leges opgestart.Deze projectgroep heeft beoogd - mede op advies van de VNG - de kostendekkendheid van alle gemeentelijke leges transparant te maken. Uit het onderzoek naar de leges is gebleken dat de producten uit de titels 1 en 2 van de legesverordening minder dan 100% kostendekkendheid zijn. We voldoen hiermee met de huidige inzichten en aannames aan het wettelijke vereiste dat de geraamde baten niet mogen uit gaan boven de geraamde lasten.
De kostendekkendheid van gemeentelijke leges is dynamisch
Veranderingen in de gemeentelijke organisatie en/of processen dan wel aanpassing van de legestarieven hebben gevolgen voor de kostendekkendheid. Op dit moment voldoen wij met de huidige kostendekkendheid aan de opbrengstennorm van artikel 229b van de Gemeentewet.
Nijmegen kent een vijftal verordeningen waarbij de regel geldt dat de geraamde baten niet hoger mogen zijn dan de geraamde kosten. Dit zijn de verordeningen rioolheffing, marktgelden, leges, scheepvaartrechten en de reinigingsheffing.
bedragen x 1 mln | Begroot SB 2013-2016 | Begroot dynamisch | Opbrengst 2013 |
Onroerende zaakbelasting | 60,8 | 61,4 | 61,7 |
Reinigingsrecht particulieren | 6,1 | 6,2 | 6,0 |
Rioolrecht | 11,5 | 11,5 | 11,4 |
Parkeergelden | 14,9 | 13,0 | 12,8 |
Leges bouwvergunningen* | 5,1 | 4,4 | 4,9 |
Opbrengst groene zakken | 2,5 | 2,5 | 2,7 |
Leges burgerzaken | 3,3 | 3,1 | 3,0 |
Hondenbelasting | 1,1 | 1,1 | 1,1 |
Parkeerboetes | 1,8 | 1,5 | 1,7 |
Precariobelasting | 0,5 | 0,6 | 0,6 |
Reinigingsrecht bedrijven (aanslagen) | 0,7 | 0,7 | 0,7 |
Scheepvaartrechten | 0,2 | 0,1 | 0,3 |
Marktgelden | 0,3 | 0,3 | 0,2 |
Toeristenbelasting | 0,3 | 0,3 | 0,3 |
Overige leges | 1,2 | 1,1 | 1,2 |
Totaal | 110,4 | 107,7 | 108,5 |
*Minder bouwleges ten opzichte van de primitieve begroting door minder aanvragen voor grote bouwvergunningen en lagere bouwkosten.
Bij een inkomen op bijstandsniveau kon een belastingplichtige ook in 2013 onder bepaalde omstandigheden in aanmerking komen voor kwijtschelding van afvalstoffenheffing, hondenbelasting (uitsluitend voor de eerste hond) en de leges voor de aanvraag gehandicaptenparkeerkaart. De mensen die in aanmerking kwamen voor kwijtschelding afvalstoffenheffing kwamen automatisch in aanmerking voor compensatie van de kosten van de groene huisvuilzakken (meerpersoonshuishoudens € 30,55 en eenpersoonshuishoudens € 14,75).
Voor kwijtschelding afvalstoffenheffing en de compensatieregeling is in de Stadsbegroting 2013-2016 een bedrag van in totaal € 674.000 begroot. De kosten hiervan bedroegen in 2013 € 581.000. Voor de kwijtschelding van de hondenbelasting (uitsluitend kwijtschelding voor de eerste hond) is een bedrag begroot van €110.000. De kosten voor kwijtschelding hondenbelasting bedroegen in 2013 € 104.000.