Werk & Inkomen

Werk biedt mensen perspectief, werkzoekenden hebben recht op ondersteuning naar werk. Wie (nog) niet aan het werk kan, bieden we een goed sociaal vangnet in de vorm van een uitkering. Uitgangspunt is dat een uitkering tijdelijk is, werk staat voorop.

De resultaten van ons programma Werk en Inkomen staan onder invloed van autonome ontwikkelingen. De voornaamste is de economische crisis, deze leidt tot meer werklozen. Meer mensen moeten een bijstandsuitkering aanvragen, terwijl het voor de mensen die nu in de bijstand zitten extra lastig is om aan werk te komen. Andere ontwikkelingen zijn voorgenomen structuur- en wetswijzigingen in het landelijke kader van werk en inkomen (Participatiewet, Sociaal Akkoord, Werkbedrijven, tegenprestatie, bijzondere bijstand en kostendelersnorm). Het streven is dat deze wijzigingen in 2014 en in 2015 in te voeren.

Werk staat voorop: (leer)werkplekken voor jongeren én bijstandsgerechtigde 27-plussers

In 2013 zijn 550 mensen in de bijstand aan het werk gegaan, waarvan circa 200 jonger zijn dan 27 jaar. Bovenop dit aantal zijn nog eens zeventig jongeren met een startersbeurs aan het werk gegaan (zij tellen niet mee in het aantal uitstromers, omdat zij nog geen bijstand ontvingen). In het licht van de arbeidsmarktsituatie en de resultaten in andere jaren zijn we tevreden met dit aantal. Het aantal overstijgt ons gestelde doel voor 2013 (520 mensen). Ten opzichte van het totaal aantal uitstromers uit de bijstand, is het aantal uitstromers naar werk in de door ons gewenste verhouding (namelijk 30%).

Het op peil houden van de uitstroom naar werk van mensen in de bijstand met een grote afstand tot werk, vergt in deze tijden investeringen van bedrijven, werkzoekenden én overheid. Wij hebben in 2013 circa  19 miljoen euro beschikbaar gesteld voor werk en re-integratie. We hebben deze middelen geïnvesteerd in onder andere (leer)werkplekken bij werkcorporaties, (leer)werkplekken bij bedrijven, opleidingen, trainingen, workshops en werkmarkten voor de realisering van de match tussen werkgever en werkzoekende.

Afgelopen jaar is in samenwerking met Economische Zaken de komst naar Nijmegen gerealiseerd van twee bedrijven met een vraag naar arbeid die aansluit op de werkzoekenden in de bijstand. In 2014 moet dit zich vertalen in uitstroom van mensen in de bijstand naar dat bedrijf.

Stijging van het aantal bijstandsgerechtigden valt mee

Het jaar 2013 begon met sombere verwachtingen door sterk stijgende aantallen mensen in de bijstand vanaf de tweede helft van 2012. Hierdoor was onze financiële startpositie ongunstig. Om te voorkomen dat dit zou leiden tot een nog groter tekort op de bijstandslasten dan al geprognosticeerd in de stadsbegroting (namelijk 1,7 miljoen tekort), hebben we begin 2012 een aantal beheersmaatregelen genomen die zich bewegen op twee lijnen:

1. Intensivering van handhaving zowel aan de poort als voor het zittend bestand en

2. versterking van de re-integratiewerkzaamheden aan de poort.
De resultaten over 2012 en in het bijzonder de ontwikkeling van het aantal mensen in de bijstand laten zien dat de beheersmaatregelen effect lijken te hebben gehad: begin 2013 waren er 6.136 mensen in de bijstand, eind 2013 waren dit er 6.470. Dit is een stijging van 5,4%. Afgezet tegen de ontwikkeling van het aantal mensen in de bijstand in referentiegemeenten, is onze conclusie dat we goed in de pas lopen. Ook in het financiële resultaat vertaalt zich dit: in plaats van het verwachte tekort van 1,7 miljoen op de bijstandslasten, boeken we in 2013 ‘slechts’ een tekort van 0,3 miljoen. Aangezien het verwachte tekort al in de primitieve begroting is verwerkt, is het lagere gerealiseerde tekort in 2013 een positief resultaat van 1,4 miljoen euro.

Toenemend beroep op minimaregelingen

In 2013 hebben 757 meer mensen een beroep gedaan op één van onze minimaregelingen dan in 2012. Dit is een stijging van bijna 6%. Het gaat hier om regelingen zoals het Kinderfonds, de langdurigheidstoeslag, bijzondere bijstand en de regeling chronisch zieken, gehandicapten en ouderen.

Het toenemend gebruik van deze open-einderegelingen heeft ook geleid tot een tekort. Het tekort is ten opzichte van de prognoses aan het begin van 2013 relatief beperkt gebleven.

Druk op de keten van schuldhulpverlening

We zijn erin geslaagd om in Nijmegen een redelijk aanbod voor schuldhulpverlening overeind te houden. Het aanbod bestaat uit curatieve en preventieve instrumenten, we maken onderscheid in een laagdrempelige basisvoorziening én een specialistische dienstverlening. We hebben dit jaar echter ook een forse toename gezien van uitgaven bijzondere bijstand aan bewindvoering en budgetbeheer.

Stappen voorwaarts in samenwerken in het Rijk van Nijmegen

In 2013 zijn grote stappen gezet om te komen tot één regionaal Werkbedrijf waarin naast de regiogemeenten ook het SW-bedrijf Breed werkt aan arbeidsbemiddeling, bedrijfsdienstverlening en kandidaatsbenadering. Eind van het jaar hebben de colleges in de regio de plannen rondom het regionaal Werkbedrijf goedgekeurd. Definitieve besluitvorming vindt door de gemeenteraden plaats in het eerste kwartaal van 2014.

Bij het programma Werk en Inkomen is een voordeel ontstaan van bijna 2,3 miljoen euro. Dit voordeel wordt veroorzaakt door voordelen bij Werk en bij Inkomen. Bij armoedebestrijding staat een nadeel van 0,2 miljoen, maar dit nadeel wordt gecompenseerd door een voordeel bij het programma Bestuur en Middelen inzake gemeentefondsuitkering, zoals daar is toegelicht.

Werk

Bij het product Werk valt de voorziening Ziekengeldverplichtingen stichting Uitzicht vrij. De stichting is opgeheven en het afgelopen jaar is gebleken dat er nauwelijks betalingsverplichtingen zijn in verband met ziekte van oud gesubsidieerde werknemers. Kortom er is geen reden om deze voorziening in stand te houden. Verder is er sprake van een gering overschot aan inburgeringsmiddelen.

Inkomen

Bij het product Inkomen realiseren we een voordeel van 1,3 miljoen euro. Het rijksbudget voor de bijstandsuitkeringen is eind september naar boven bijgesteld. Deze meevaller aan de batenkant in combinatie met de geringe stijging van Nijmeegse bijstandsgerechtigden (in vergelijking met de landelijke ontwikkeling), heeft een veel lager tekort op bijstand opgeleverd dan begin 2013 geprognosticeerd.

Armoedebestrijding

Bij het product armoedebestrijding realiseren we een nadeel van (per saldo) 0,2 miljoen euro. Dit resultaat is minder negatief dan in de voorjaars- en najaarsnota 2013 benoemd. De rijksmiddelen die we in de septembercirculaire 2013 voor minima en schuldhulpverlening hebben ontvangen, de zogenoemde Klijnsmagelden, willen we dan ook alsnog inzetten voor armoedebestrijding. De Raad heeft dit besloten op 12 maart 2014.