Economie en toerisme

We initiëren en stimuleren de economische ontwikkeling van de stad met als doelen duurzame werkgelegenheidsgroei en verbetering en vermarkting van ons ondernemers- en vestigingsklimaat. Nijmegen kent een economie met twee gezichten: aan de ene kant een groot en stabiel onderwijs- en gezondheidszorgcluster dat lange tijd voor banengroei zorgde, soms tegen de conjunctuur in, en aan de andere kant een conjunctuurgevoelige marktsector.

In een eerder coalitieakkoord hadden we de ambitie opgenomen om in 2014 niet meer de duurste stad van Nederland te zijn voor het OZB-tarief voor ondernemers. Dat is gelukt, terwijl we de kwaliteit van het vestigingsklimaat voor ondernemers op peil hebben gehouden: de waardering voor het ondernemersklimaat scoort ruim voldoende. Ook de waardering van bezoekers voor de belangrijkste toeristische pijler, de Nijmeegse binnenstad, hebben we weten vast te houden. Positief is ook de enorme toename van het aantal nieuwe bedrijfsvestigingen in 2013; deze groei komt vooral op het conto van een groeiend aantal starters en zzp’ers.

Ondanks deze positieve ontwikkelingen hebben we niet kunnen voorkomen dat, net als in vergelijkbare steden, de werkgelegenheid is gedaald, in 2013 naar 96.970 arbeidsplaatsen (een daling van 1,5% t.o.v. 2012). We weken hierbij nagenoeg niet af van het Gelderse gemiddelde. Na 2014 verwachten we weer een lichte groei van de werkgelegenheid. Mede door onze stabiele onderwijs- en gezondheidssector hebben we minder last van de effecten van de economische crisis. De werkgelegenheid in de sectoren Health, Semiconductors en EMT neemt echter in 2013 af. Over een periode van vier jaar is de werkgelegenheid in deze sectoren echter toegenomen met 2,1 %. Daarmee werpen onze extra inspanningen voor deze speerpuntsectoren (intensivering acquisitie, ondersteuning van innovatieve projecten als NTC en de triple helix samenwerking binnen de ERN/Economische Innovatie Agenda) vruchten af. Na 2014 wordt in de gezondheidssector weer een lichte stijging van de werkgelegenheid verwacht.

Met de officiële opening van gebouw M ging de eerste fase van Novio Tech Campus, een broedplaats voor innovatie, van start. De extra acquisitie-inspanningen voor NTC hebben tot mooie resultaten geleid: gebouw M vulde zich met diverse innovatieve bedrijven en organisaties (Lead Pharma, Urogym, Echo Pharmaceuticals, Fluke, Business Cluster Semiconductors, Science Meets Business en NTC BV). We spanden ons in om bestaande werkgelegenheid te behouden door inzet van accountmanagement (uitbreiding Synthon, ondersteuning dreigend werkgelegenheidsverlies Sappi Nijmegen en ondersteuning van de mogelijke uitbreiding van een groot logistiek bedrijf). Daarnaast heeft ons Bedrijvenloket als eerste aanspreekpunt vele bedrijven en instellingen met advies geholpen. Ook hebben we veel nieuwe bedrijven op weg geholpen en 208 starters begeleid in de eerste stappen. Via IkStartSmart hebben we tachtig coachingstrajecten voor startende bedrijven en zzp’ers mogelijk gemaakt. We organiseerden samen met de Kamer van Koophandel een succesvolle bijeenkomst voor zzp’ers in de zorg waar tweehonderd zelfstandigen aan deelnamen.

De afgelopen vier jaar hebben we vanuit het Ondernemersfonds een bedrag van 3,8 miljoen euro ingezet voor projecten in de speerpuntsectoren (Health en Technology, Semiconductors, EMT en Toerisme) en voor Werklocatiemanagement (waaronder het Huis voor de Binnenstad). Daarnaast zijn voor het kalenderjaar 2013/2014 37 projectaanvragen, met een omvang van 2,8 miljoen ingediend.

Samen met de Economische Raad Nijmegen stelden we de Economische Innovatie Agenda 2020 op, een werkgelegenheidsoffensief waarmee 10.000 extra arbeidsplaatsen willen creëren in 2020.

In deze Economische Innovatie Agenda 2020 zijn partijen in de ERN het eens geworden over een andere werkwijze waarbij we meer ruimte, maar ook verantwoordelijkheid geven aan onze partners. Overheid, ondernemers, onderwijs- en onderzoeksinstellingen hebben de handen ineen geslagen.

De waardering van de bezoeker voor de binnenstad was nog steeds een goede 7,4, ondanks de werkzaamheden die in deze periode aan Plein 1944 plaatsvonden. De zuivere winkelleegstand (als onderdeel van het totale leegstandscijfer voor het kernwinkelgebied) bedroeg in 2013 8,7 %. Dit is nagenoeg gelijk met Arnhem, Eindhoven en Maastricht en ligt net boven het gemiddelde van 8,5% voor vergelijkbare kennissteden. Het totale leegstandscijfer voor het kernwinkelgebied is met 13 % op hetzelfde niveau gebleven als in 2012.

Met het Actieplan ‘Versterking Economische structuur Binnenstad 2012-2015’ hebben we geïnvesteerd in de verdere versterking van het verblijfsklimaat en behoud van de concurrentiepositie van de binnenstad. We verruimden de regels voor kleinschalige innovatieve horecaconcepten in de binnenstad en de winkeltijden met de nieuwe Winkeltijdenverordening 2013. Onze inzet voor het verblijfstoerisme wierp haar vruchten af: het aantal hotelovernachtingen nam wederom toe en we verwachten in 2014 een verdere toename doordat er meer verblijfsaccommodatie bij komt (onder andere Van der Valk). Ondanks werkzaamheden aan de Waalkade hebben toch nog 256 cruisevaartschepen (inclusief dag-cruiseschepen) kunnen aanleggen aan de enige steiger die in gebruik was (de Vikingsteiger). Hierdoor hebben 27.000 passagiers onze stad aangedaan. Mede met geld vanuit het Ondernemersfonds is het RBT begonnen met de voorbereidende werkzaamheden om straks bij het gereedkomen van de Waalkade met acquisitie, promotie en marketing meer bezoekers naar de stad te halen.

We zorgden voor het op orde houden van het vestigingsklimaat. Ondernemers waardeerden het algemene ondernemersklimaat met een ruime voldoende (6,6) en hun directe bedrijfsomgeving met een 7,0.

De kantorenmarkt in Nijmegen staat er, wat leegstand betreft, beter voor dan landelijk (17%), desondanks is de problematiek wel groter geworden. Ondanks onze inspanningen nam de leegstand toe van 9,8% (1 jan. 2013) naar 13,8% eind 2013. We hebben vraag en aanbod van bedrijventerreinen op elkaar afgestemd en actualiseerden ons bedrijventerreinenbeleid. Op basis van de conclusies uit de vraag-aanbodanalyse hebben we de fasering van een aantal bedrijventerreinen bijgesteld en het startmoment van uitgifte uitgesteld (Compaq, Winkelsteeg, de Grift Noord) en de fasering vertraagd (Bijsterhuizen). De herstructurering van het Mercuriuspark werd afgerond.

1 Wij baseren onze doelstelling met betrekking tot de werkgelegenheidsontwikkeling op gegevens uit de Provinciale Werkgelegenheidsenquête(PWE) en de Provinciale Economische Verkenningen (PEV). Met terugwerkende kracht worden deze cijfers jaarlijks herzien

2 leegstand binnenstad 13% waarvan zuivere winkelleegstand 9%

3 15 ha geherstructureerd waarvan nu nog 7,8 ha uitgeefbaar terrein